ЭТНОГРАФИЗМЫ В РОМАНЕ «ВСПОЛОХИ»

В век современных глобальных процессов главной движущей силой становления нации, целостности народа, объединения страны, сохранения национального самосознания является наша этническая ментальность, язык, религия и актуальная мысль-познание. Основная идея исследования заключается в выявлении этнографических данных из исторического романа «Всполохи», отражающего историю, обычаи, мышление этноса. Согласно цели статьи путем проведения этнолингвистического исследования этнографизмов в языке А.Кекильбаева было изучено содержание отдельных фраз и оборотов, определяющих языковое мастерство писателя. Актуальность исследования проявляется в обосновании тезиса о том, что этнокультурные единицы в языке писателя формируют этнолексический запас слов. Новизна и ценность статьи заключаются в комплексном подходе изучения фразеологизмов и сравнений касательно бытовых обрядов, обычаи и традиций народа, отраженных в языке писателя. В ходе исследования были использованы методы систематизации, описания языкового материала. В качестве будущих перспектив исследования обоснована необходимость обобщения этнографизмов в языке писателя и разработки системного словаря. 

1. Базарбаев М. Замана тудырған әдебиет. – Алматы, 2005. – 512 б.

2. Бекболганова М. Көркем шығармадағы тұрмыстық суреттеулердің этнолингвистикалық сипаты // ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы. – 2011, № 2.

3. Бердібай Р. Тарихи роман. – Алматы: Санат, 1997. – 322 б.

4. Ермекова Т.Н. Қызға қатысты этнографизмдердің танымдық сипаты // Еуразия гуманитарлық университетінің Хабаршысы. – 2022, №3.

5. Кекілбайұлы Ә. Он екі томдық шығармалар жинағы. Том 5. – Алматы, 1999. – 416 б.

6. Қайдар Ә. Ғылымдағы ғұмыр: Мақалалар, баяндамалар жинағы. – Алматы: Сардар, 2014.

7. Майтанов Б. Мұхтар Әуезов және ұлттық әдеби үрдістер: Зерттеулер, эсселер. – Алматы, 2009. – 544 б.

8. Манкеева Ж. Қазақ тіл білімінің мәселелері. – Алматы: Абзал-Ай, 2014. – 640 б.

9. Манкеева Ж. Қазақ тіліндегі этномәдени атаулардың танымдық негіздері. – Алматы, 2008. – 356 б.

10. Негимов С. Шығармалары. Зерттеулер. – Астана, 2015. – 424 б.

11. Нұрдәулетова Б.І. Ә.Кекілбаев тарихи романдарының тілдік әлеуеті // Халық жазушысы, мемлекет және қоғам қайраткері, ҚР Еңбек Ері Ә.Кекілбайұлының 80 жылдығына арналған әдебиет және өнер қайраткерлері Халықаралық конгресінің материалдары. – Ақтау, 2019. – 242 б. Сыздықова Р. Сөз құдіреті. Көптомдық шығармалар жинағы. – Алматы: Ел шежіре, 2014. – 296 б.